Basic HTML Version
Makale
22
süresi ihtiyacına duyarlı olunması, beden dilinin, ses tonunun,
kullanılan dilin olumlu, yapıcı ve tutarlı olması, ‘bilgi kaynağı
olma’ endişesine kapılmadan kolaylaştırıcı rolü üstlenmesi,
öğrenme ve onarma sürecine güvenilmesine dikkat edilir.
Barışı hede eyen bir toplumda 21. yy. öğretmenlerinin
kolaylaştırıcı rolleri, öncelikle gençleri çeşitli konularda
bilgilendirmek yerine onların hızla değişen dünyaya uyum
sağlayabilen, yaşamın zorluklarıyla başa çıkabilen, sorumluluk
alan, eleştirel düşünen ve doğru kararlar veren, duygusal
zekâsı gelişmiş kişiler olarak yetiştirmelerinin önemi bu
çalışalarla teyit edilmektedir.
Barış Eğitim Programı: İçerik ve Yöntem Örnekleri
• Olumlu ilişkiler, bireylerarası bağ oluşturma; şiddetsiz
İletişim yaklaşımı, çatışma dönüştürme
• Demokratik süreçte kimlik ve ötekileştirme; çocuk haklarına
eleştirel bakış; önyargı;
• İnsan haklarına geçiş; mutluluk; empati; çoklu kimlik bilinci;
• Farklılıklara karşı duyarlılık;
• Çatışmadönüştürmeveuzlaşma; özgünçözümleme yöntemleri;
• Dışavurumcu sanat yaklaşımı, ifade alanlarını genişletme;
uygulamada süreç yönetimi;
• Deneyimleme, oyun, sorunsal sorgulama, mim, canlandırma,
betimleme; öykü, simgesel nesne kullanımı (örn.Kimlikli
bebekler yaklaşımı), paylaşım ve yansıma
Barışçıl OkuldanToplumsal BarışaDemokratikYurttaş Eğitimi
Barışçıl Okuldan Toplumsal Barışa Demokratik Yurttaş Eğitimi
Projesi, 2013-2015 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Barış
Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (BEUAM)’in Yüksek
Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme (YÖRET)
Vakfı ile gerçekleştirilen ortaklaşa çalışmasıdır. Proje sürecinde
uygulanan Demokratik Yurttaş Eğitimi, Barış Eğitim Programı
geliştiren ve program kolaylaştırıcılığını yürüten ekip: Ebru
Aktan, Mine Göl-Güven, Nur Mardin, Maggie Pınar, Jennifer
Sertel, AylinVartanyan, KayhanYıldırım tarafından hazırlanmıştır.
Barış eğitiminin en temel hede eri arasında duygusal zekâyı
ve eleştirel düşünceyi geliştirmek bulunur. Barış Eğitimi
kapsamında duygusal zekanın gelişmesinin önemi ve İnsan
Hakları ve Demokrasi (İHE/D) Eğitimindeki etkisi ile ilgili,
2012-2015 yılları arasında, Samsun, Konya ve İstanbul’da 40’a
yakın okulda çeşitli araştırma ve uygulama projeler dahilinde
BUEAM tarafından gerçekleştirilen kapsamlı değerlendirme
çalışmaları sonucunda, bu tür eğitimden sonra duygusal
zekâda, liderlikte, çözüm üretmede gelişim tespit edilmiştir.
Yaklaşık iki yıl boyunca yürütülen çalışmaların sonucunda
katılımcı rehber öğretmenler ve PDR öğrencilerinin programı
ölçme-değerlendirme aşamasında odak grup çalışmalarında
paylaştıkları geri dönütleri de programın olumlu etkilerini
desteklemektedir. Katılımcıların çoğunluğu interaktif çalışma-
ların önemini vurgularken, son zamanlarda eğitim alanında
sıkça kullanılan "empati"nin tam olarak ne anlama geldiğini
deneyimleyerek "önyargıların aşılmaz duvarlarına karşı" nasıl
duracakları konusunda farkındalık kazandıklarını belirtmişleridir.
Barış eğitimi modüllerinin üzerinde özellikle durduğu etkin
dinleme ve iletişim kurma, katılımcı ve yaşayarak öğrenme
modeli, ifade alanlarını genişleterek öfkeyle değil keyi e
öğrenme yaklaşımnın olumlu etkileri sadece rehber öğretmenler
ve öğrenciler tarafından değil, rehber öğretmenler üzerinden
bu eğitimlere katılma fırsatı bulan veliler tarafındanda paylaşılmıştır.
Boğaziçi Üniversitesi Barış Eğitimi Uygulama ve
Araştırma Merkezi (BEUAM):
Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak 2007’den bu
yana faaliyetlerini sürdüren Merkez, özellikle öğretmen, öğrenci,
genç, sivil toplum örgüt üyelerine yönelik insan hakları,
demokratik ortam, yapıcı ve şiddetsiz çatışma dönüştürme
yaklaşımlarını içeren, barış eğitimi uygulamaları ve araştırma-
ları, barış ve medya seminerleri, konferans ve çalıştayları düzen-
lemektedir. Boğaziçi Üniversitesi’nde, Eğitim Bilimleri Bölümü’nde
Merkez’in girişimiyle “Çatışma Çözümü” ve “Barış Eğitimi”
dersleri seçmeli ders olarak verilmektedir. BEUAM projelerini
yerel ve uluslararası akademik kurumlar, Sivil ToplumKuruluşları
ve resmi kurumlar ile işbirliği içinde sürdürmektedir.
Kaynakça
Andersson I., Hinge H. ve Messina C. (2011). Peace Education: Cunningham P.
(Ed.), CiCe Erasmus Academic Network http://cice.londonmet.ac.uk/fms/MRSite/Re-
search/cice/pubs/guidelines/guidelines-13.pdf
Bajaj, M. ve Chiu B. (2009). Education for Sustainable Development as Peace
Education: Peace and Change. Information Age Publishing, Inc., Charlotte, North
Carolina, USA.
Boal, Augusto. (2004). EzilenlerinTiyatrosu. İstanbul: Boğaziçi ÜniversitesiYayınevi.
Brown, B. (1998). UnlearningDiscrimination in theEarlyYears.Trentham, Oakhill, UK.
Caballo, V. (1987). Teoría, evaluación y entrenamiento de las habilidades sociales.
Valencia: (in Peace Education (2011)
CSEFEL (2014). Center on the Social and Emotional Foundations for Early
Leaning. TheTurtleTechnique. http://csefel.vanderbilt.edu.
Eco, Umberto. (2005). Barış ve Savaş Üzerine Tanımlar. Barret-Ducrocq,F . (ed).
Evrensel Kültürler Akademisi: Barışı Hayal Etmek, (ss 35-40), İstanbul: MetisYayıncılık
Freire; Paolo. (2013). Ezilenlerin Pedagojisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung,Johan. (2004). Transcend and Transform. Northampton: Pluto Press &
Transcend University Press.
Galtung,Johan. (2008). 50Years and100Peace andCon ict Perspectives. Bergen:
Transcend University Press
Göl-Güven, M. ve Pınar, M. (Eds.) (2010). Lions Quest Yaşam Becerileri Eğitim
Programı Okul öncesi Öğretmen Rehber Kitabı, İstanbul: TLV Boğaziçi Üniversitesi.
Kurt, G. ve Sertel, M. J. (2006).Winpeace Barış Eğitimi Barış Bireyde Başlar. Boğaziçi
Üniversitesi, İstanbul.
Pınar, M. (2012). Okul Öncesi Öğrenme Ortamında Barış Kültürü Oluşturma:
Şiddetsiz İletişim Eğitim Yaklaşımları ve Etkinlikleri. Aktan Acar E. ve Karadeniz G.
(Eds). Çocukluk Dönemine Derinlemesine Bakış, (ss.103-121), Ankara: Özgünkök.
Pınar, M. ve Acar, E. (2013). Okulöncesinde Barış Dili: Değişen Sistem İçinde Dijital
Çağda Okul Öncesi Eğitimi ve Eğitmenleri (sorunlar ve öneriler). Sempozyum
Bildirileri: Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği.
Pınar, M. ve Göl-Güven M. (2013). Barış Kültürünün Eğitim Ekolojisindeki Yeri. Barış
Kültürü ve EğitimÇalıştayı. IşınÖzdemir (Ed). YEKÜV.
Pınar, M. ve Vartanyan. A. (2014). Dışavurumcu Sanat ile Sorun Dönüştürme
Çalıştayı. Okul Öncesi ve İlk öğretim Eğitimi SempozyumBildirileri (yayında): Türkiye
Özel Okullar Birliği Derneği
Reardon, B. (1999). Peace Education: A review and projection: Peace Education
Reports, School of Education, Malmoe University, Sweden, August No:17.
Rosenberg, M. (2011). Şiddetsiz iletişim: BirYaşamDili. (çev. V. Alevi). İstanbul: Remzi.
Simmonds, J. (2011). SeeingRed, NewSocietyPublishers,MN:Minneapolis.
tenDam, G. veVolman, M. (2003). Life jacket and art of living. Social competence and
the reproduction of inequality in education. Curriculum Inquiry, 33(2), 117–137.
Vartanyan, A. (2012). Anestezi’den Estetik Uyanışa: Eğitim Ortamlarında Barış
Kültürünü Oluşturma. Barış Kültürü ve EğitimÇalıştayı (Ed). Işın Özdemir, YEKÜV.
Vartanyan, A. (2014). YÖRET-BEUAMBarış EğitimÇalıştayı:
Verwood, R. (2010). Arts-based educational research, University of British Columbia,
Vancouver, BC, Canada.
Zwaans, A., vanderVeen, I., Volman, M., ve tenDam, G. (2008). Social competence
as an educational goal: The role of the ethnic composition and the urban
environment of the school. Teaching andTeacher Education, 24, 2118–2131.