Basic HTML Version
Yazı
33
Selmin ERK
Mindfulness in Schools (.b programı) Eğitmeni
* Bu yazı, Selmin ERK’in VI. Temel Eğitim Sempozyumundaki
sunummetnidir.
"Dağılan dikkati, isteyerek tekrar tekrar toplamak, karakter,
irade ve değerlendirmenin temelidir. Bu beceriyi geliştiren bir
eğitim, mükemmel bir eğitim olur" - William James
Farkındalık dünyada yaşadığımızın, hislerin, algıların bilincinde
olmaktır. Yaşanan deneyimleri, düşünce ve duyguları yargılama-
dan kabul etmektir. Farkındalık eğitiminin, İki ögesi vardır. Biri,
zihnin geçmiş ve gelecekte dolaşması yerine bulunduğu anda
olmasını sağlamak, ikincisi ise, uzundönemdebeyinetkinliklerinde
değişim yaratmaktır. Anda olanı fark etmeye başladıkça,
beynin strese karşı daha dayanıklı hale geldiğini görürüz. Bu
yöntemle kişi, zihnin dağıldığını, aşırı yüklendiğini fark edip,
vites değiştirmeyi öğrenir. Dolayısıyla, bütünsel beden sağlığı
ve duygusal iyilik hissini artırır.
Zihnin kaygılarını yatıştırıp, stresi azaltabilmek, yaptığı her
şeye daha çok bilinç katabilmek, insanı güçlü ve başarılı kılar.
Yargısız olarak içinde bulunduğu ana odaklanabilen öğrenci,
sınavda veya derste dikkatini toplayabilir. En etkili çözümü ve
yanıtı bulabilecek esnekliği kazanabilir. Çocukların öğreneceği
uygulamalar, öğrencilik döneminde olduğu kadar, yetişkinlikte
de daha bilinçli yaşamalarını sağlayacak yöntemleri içerir. Bu
eğitim, bir yaşam becerisi kazandırır.
Sizi tekrar bir farkındalığa davet etmek istiyorum. Dikkatinizi
nefesinize verin. İstiyorsanız gözlerinizi kapatabilirsiniz. Bir
kalenin kapısında olduğunuzu hayal edin. Kalenin kapısından
insanlar giriyor ve çıkıyorlar. Satıcılar, arabalar… siz kapıdaki
nöbetçi gibi geleni gideni müdahale etmeden sadece izliyor-
sunuz. Şimdi aynı şekilde nefesinizi izleyin. Kalenin kapısından
giren ve çıkanları izler gibi yargılamadan, müdahale etmeden
sadece izliyorsunuz.
(Bir süre sonra) Şimdi de bir yaprağın üzerinde bir kelebek
hayal edin. Yaprak, esinti ile bir yukarı bir aşağıya sallanır.
Kelebek de yaprakla beraber.
Farkındalıkla (Mindfulness) dikkat eğitiminin amacı stresi
azaltmak ve dikkati, performansı, yaratıcılığı artırmaktır. Öğren-
cilerin sosyal duygusal gelişimlerine destek olmak üzere
günlük 5-10 dakikalık zihin egzersizlerini içerir. Bu amaçla,
öğrencilere, kolay anlaşılır ve güçlü uygulamalar sunulacaktır.
FED (Farkındalıkla Eğit Dikkatini), Cambridge ve Oxford Brookes
Üniversitelerinde geliştirilen bilimsel programlara dayanmak-
tadır. Pek çok ülkede, okullarda bu konuda projeler uygulan-
makta, öğrencilerin özdenetim, kaygı azaltma ve odaklanma
süreçlerine çok yararı olduğu anlaşılmaktadır.
Günlük işlerin çoğunu alışkanlıkla, pek de düşünmeden yaparız.
Otomatik (otopilotta) yaşar gideriz. Zamanla alışkanlıklar
yaşamı ele geçirir. Alışkanlıkla işleri yaparken, zihin bulunduğu
andan çok geçmişte veya gelecekte dolaşır. Edinilen her bir
alışkanlık, bir diğerini tetikler. Düşüncelerin de alışkanlığı
vardır. Yorucu, strese sokan düşüncelerin alışkanlığı insanı
tüketmeye başlar.
Şimdi arkanıza yaslanarak rahatça oturun, lütfen. Sizin için
uygunsa gözlerinizi kapatın. Dikkatinizi salonun dışından
gelen seslere verin… En uzaktan gelen sesleri fark edin…
insan sesleri… mekanik sesleri algılayın…dikkat alanını
odanın içine yönlendirin. Benim bir yükselip bir alçalan ve yok
olan sesime… diğer seslere… Şimdi de bedeninizin içine
odaklanın. Herhangi bir ses veya hareket algılıyor musunuz?
Belki bir nabız atışı, belki bir hassasiyet veya farklı bir his…sadece
fark edin… (1 dakika sonra) Evet, hazır olduğunuzda gözlerinizi
açın. En uzak seslerden en yakına doğru dikkati yönlendirirken
neler fark ettiniz? Deneyimlediğiniz süreç nasıldı? (Cevaplar
alınır)
Farkındalıkla Eğit Dikkatini
(Farkındalık Uygulamaları - Mindfulness)